Орчны шинжилгээний мэдээ > Гадаргын усны чанар
Сэлэнгэ аймгийн гадаргын болон хаягдал ус, агаарын чанарын 2024 оны 02 дугаар сарын тойм
1.Гадаргын усны чанар
Сэлэнгэ аймгийн Байгаль орчны шинжилгээний лаборатори нь гадаргын усны хяналт-шинжилгээний хөтөлбөрийн дагуу 2024 оны 02 дугаар сард Сэлэнгэ мөрөн, Орхон, Туул голын хяналт-шинжилгээний цэгээс нийт 6 усны сорьц авч, усны химийн найрлага, чанарын 20 гаруй үзүүлэлтийг тодорхойллоо.
Сэлэнгэ мөрөн, Сэлэнгэ голын Сэлэнгэ-12 дугаар зөрлөг цэгээс 2 удаа, Зүүнбүрэн 1 удаа усны сорьц авч, усны химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 263.2-323.5 мг/л-т хэлбэлзэж, хүчилтөрөгчийн горим хэвийн, MNS4586:98 усны чанарын стандарт дахь хүлцэх агууламж (цаашид ХА гэх)-аас Сэлэнгэ-Сүхбаатар 12-р зөрлөгөөс авсан дээжинд нитритийн азотын агууламж 0.039 мгN/л буюу ХА-аас 1.95 дахин давсан байлаа.
Орхон гол, Орхон голын Шаамар, Сүхбаатар хяналт-шинжилгээний 2 цэгээс усны сорьц авч химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 237.0-245.4 мг/л-т хэлбэлзэж, хүчилтөрөгчийн горим хэвийн, ХА-аас давсан үзүүлэлтгүй байна.
Туул гол, Туул голын Орхонтуул хяналт-шинжилгээний 1 цэгээс усны сорьц авч химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 442.9 мг/л, MNS4586:98 усны чанарын стандарт дахь хүлцэх агууламжаас перманганатын исэлдэх чанар-13.6 мг/л буюу ХА-аас 1.36 дахин давсан байна.
Ус бохирдуулах бодисын агууламж
Хүснэгт 1
|
№ |
Усны харуулын нэр |
Бохирдуулах бодис, мг/л |
|||||
|
О2 |
БХХ5 |
ПИЧ |
NH4 |
NO2 |
P |
||
|
1 |
Сэлэнгэ - Зүүнбүрэн |
- |
- |
1.8 |
0.01 |
0.007 |
0.059 |
|
2 |
Сэлэнгэ – 12 р зөрлөг 10 |
5.60 |
2.2 |
1.3 |
0.05 |
0.039 |
0.036 |
|
3 |
Сэлэнгэ – 12 р зөрлөг 20 |
5.28 |
2.1 |
0.8 |
0.06 |
0.008 |
0.017 |
|
4 |
Орхон – Шаамар |
5.12 |
1.1 |
1.0 |
0.07 |
0.005 |
0.019 |
|
5 |
Орхон – Сүхбаатар |
4.96 |
1.3 |
0.6 |
0.08 |
0.006 |
0.021 |
|
6 |
Туул-Орхонтуул |
- |
- |
13.6 |
0.16 |
0.003 |
0.084 |
|
MNS 4586:98 стандарт дахь хүлцэх агууламж |
|
3 |
10.0 |
0.5 |
0.02 |
0.1 |
|
2.Хаягдал бохир усны хяналт-шинжилгээ
2024 оны 02 дугаар сарын 14-нд, Сэлэнгэ аймгийн Сүхбаатар сумын “Сэлэнгэ цэнгэг ус” ОНӨААТҮГ-ны хаягдал ус цэвэрлэх байгууламж /цаашид ЦБ гэх/-ийн орох, гарах цэгээс авсан хаягдал бохир усны 2 сорьцонд хийсэн шинжилгээний дүнгээс үзэхэд ЦБ-аас гарч байгаа ус 65.00%-ийн цэвэршүүлэлттэй байлаа.
2024 оны 02 дугаар сарын ЦБ-ын орж байгаа болон цэвэршүүлээд гарч байгаа хаягдал бохир усны сорьцонд хийсэн шинжилгээний дүнг MNS 4943:2015 “Хаягдал ус”-ны стандартад заагдсан хүрээлэн байгаа орчинд нийлүүлэх хаягдал усан дахь бохирдуулах бодисын зөвшөөрөгдөх дээд хэмжээ (цаашид ЗДХ гэх)-тэй харьцуулан 2 дугаар хүснэгтэд үзүүллээ.
2 дугаар хүснэгт
|
Цэвэрлэх байгууламж |
Цэг |
PH |
Ж/Б |
Өнгө |
XXX |
БХХ5 |
ПИЧ |
SO4 |
P |
NH4 |
NO2 |
NO3 |
Цэвэрлэгээний чанар, % |
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
|
MNS 4943:2015 |
|
6-9 |
30 |
|
50 |
20 |
20 |
|
1.500 |
15.0 |
|
||
|
Сэлэнгэ цэнгэг ус” ОНӨААТҮГ ЦБ |
Орох |
7.09 |
177.0 |
64.01 |
187.2 |
320.0 |
73.6 |
65.00 |
|||||
|
Гарах |
7.56 |
4.2 |
29.01 |
93.6 |
112.0 |
16.8 |
120.0 |
1.040 |
37.33 |
0.111 |
1.58 |
||
Тайлбар: Ж/Б-жинлэгдэх бодис, БХХ5-биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч, ХХХ-химийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч, ПИЧ-перманганатын исэлдэх чанар, MNS 4943:2015 “Хаягдал ус”-ны стандартад заагдсан хүрээлэн байгаа орчинд нийлүүлэх хаягдал усан дахь бохирдуулах бодисын зөвшөөрөгдөх дээд хэмжээнээс давсан үзүүлэлтүүдийг тодруулав.
Энэ сард Сэлэнгэ аймгийн Сүхбаатар сумын “Сэлэнгэ Цэнгэг Ус” ОНӨААТҮГ-н ЦБ-ийн цэвэрлэгээний чанар 65.00% ба цэвэршүүлээд гарч байгаа усан дахь биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч MNS 4943:2015 стандарт дахь зөвшөөрөгдөх дээд хэмжээнээс 112.0 мгО/л буюу 5.6 дахин, ХХХ- 93.6 мгO/л буюу ХА-аас 1.87 дахин, нийт азотын агууламж -39.02 мгN/л буюу 2.60 дахин давсан байна.
Агаарын шинжилгээ: Сэлэнгэ аймгийн Сүхбаатар сумын агаарын чанарын харуулын 02 дугаар сарын ажиглалтын дүнгээс үзэхэд агаар дахь хүхэрлэг хийн дундаж агууламж 0.004 мг/м3, хамгийн их нь 0.009 мг/м3, азотын давхар ислийн дундаж агууламж 0.016 мг/м3, хамгийн их нь 0.029 мг/м3, PM10 тоосонцорын дундаж агууламж 0.025 мг/м3, хамгийн их нь 0.046 мг/м3, PM2.5 тоосонцорын дундаж агууламж 0.018 мг/м3, хамгийн их нь 0.032 мг/м3 байлаа. Энэ сард PM10 болон PM2.5 тоосонцор MNS 4585:2016 стандарт дахь хүлцэх агууламжаас давсан үзүүлэлт байхгүй байна.
Агаарын чанарын 2-р харуул болох Мандал суманд нийт 46 удаагийн ажиглалт хийсэн. Агаар дахь түгээмэл бохирдуулагч хий болох азотын давхар ислийн дундаж агууламж 0.019 мг/м3, хамгийн их нь 0.042 мг/м3, хүхэрлэг хийн дундаж агууламж 0.017 мг/м3, хамгийн их нь 0.042 мг/м3, PM10 тоосонцорын дундаж агууламж 0.136 мг/м3, хамгийн их нь 0.264 мг/м3 PM2.5 тоосонцорын дундаж агууламж 0.116 мг/м3, хамгийн их нь 0.224мг/м3 байлаа. Энэ сард PM10 тоосонцор MNS 4585:2016 стандарт дахь хүлцэх агууламжаас 12, 13, 16-19, 26, 27-ний өдрөөс бусад өдрүүдэд 1.00-2.64 дахин давсан байна. PM2.5 тоосонцор MNS 4585:2016 стандарт дахь хүлцэх агууламжаас 17-ноос бусад өдрүүдэд 1.18-4.48 дахин давсан байна.
Мэдээ бичсэн: БОШЛ-ын инженер М.Өнөржаргал
Холбоотой мэдээний жагсаалт
Орчны шинжилгээний мэдээ
Онцлох мэдээ
14 цаг
Үзэгдэлгүй
ӨНӨӨДӨР
Үүлшинэ
7 м/с
